Winterslaap bij baardagamen heet eigenlijk brumatie. Een rustperiode van circa acht weken, wanneer baardagamen minder of niet eten en heel weinig activiteit vertonen. Brumatie bij baardagamen vindt tijdens koelere maanden plaats. In de natuur is er in die maanden namelijk of weinig voedsel te vinden. In dit artikel gaan we dieper in op brumatie, oftewel winterrust bij baardagamen.
Wat betekent brumatie?
Brumatie is een term die wordt gebruikt voor de winterslaapachtige toestand die reptielen, zoals baardagamen, tijdens de winter aannemen. In feite ondergaan veel reptielen een winterslaap.
De koelere temperaturen zorgen ervoor dat sommige baardagamen een plek zoeken, meestal ondergronds of in rotsspleten, om zich in de winter te verstoppen waar ze veilig en warm kunnen blijven. Hun activiteitsniveau, hartslag, lichaamstemperatuur en ademhalingssnelheid zullen allemaal afnemen, vergelijkbaar met andere (warmbloedige) dieren in een winterslaap.
Winterrust bij een baardagaam
Wanneer baardagamen winterrust, of brumatie, ondergaan, worden ze traag en lijken ze minder geïnteresseerd in hun eten. Je baardagaam heeft de neiging een geïsoleerde plek op te zoeken waar hij het grootste deel van de winterperiode zal verblijven. Holen, plantenbakken, grotten en natuurlijke decors kunnen uitstekende winterslaapholen zijn.
Dit gedrag kan je in eerste instantie zorgen baren en je denkt misschien dat je baardagaam ziek is. Dit is onwaarschijnlijk, maar als je baardagaam dramatisch gewicht verliest, lusteloos is of minder dan 10 maanden oud is, raden we voor de zekerheid aan om advies van een dierenarts in te winnen.
Winterrust of ziek?
Even ter herhaling, let op de volgende punten om het verschil tussen winterrust en een eventuele ziekte te onderscheiden bij een baardagaam:
- Groot gewichtsverlies. Weeg je baardagaam een keer per week. Hij mag niet meer dan 20% van zijn/haar gewicht verliezen.
- Geheel lusteloos kan duiden op ziekte.
- Jonger dan 10 maanden; ook langs de dierenarts.
Baardagaam winterrust symptomen
Enkele opvallende symptomen in het gedrag van baardagamen wanneer de winterrust aanbreekt.
- Minder tijd doorbrengen in het zonnegebied
- Zich terugtrekken in koelere delen van terrarium
- Verlies van eetlust
- Langere tijd slapen
- Donkere plekken zoeken om zich te verstoppen of graven om een nestplek te maken
Hoe lang duurt een winterslaap/winterrust bij baardagamen?
De winterrust van baardagamen kan worden beïnvloed door een aantal factoren tussen soorten en zelfs tussen individuen van dezelfde soort, waardoor het moeilijk is om precies te voorspellen hoe lang ze zullen brumeren. Op basis van de soort kun je een algemeen idee krijgen van hoe lang jouw baardagaam zal rusten, maar ook andere varianten zoals leeftijd, geslacht, natuurlijke omstandigheden en geografische herkomst spelen een rol.
De meeste baardagamen beginnen pas voor het eerst een winterrust te nemen als ze minstens tien maanden tot een jaar oud zijn, hoewel ze moeilijk te voorspellen kunnen zijn als het om winterslaap gaat, en het ene jaar kunnen brueren, maar het volgende jaar niet.
Niet alle baardagamen zullen een winterrust ingaan, dus het is ook zorgwekkend als jouw baardagaam nooit de bovenstaande symptomen lijkt te vertonen.
Wanneer ze in winterrust gaan, hebben baardagamen de neiging om van een paar weken tot de hele winterperiode te brumeren, afhankelijk van de individuele en externe factoren.
Waarom houdt een baardagaam zijn winterslaap?
Baardagamen niet niet in staat hun eigen interne lichaamstemperatuur te reguleren, en vertrouwen ze in plaats daarvan op hun externe omgeving om deze te beïnvloeden. De koude temperaturen in de winter, samen met de schaarste aan voedsel hierdoor, maken de winter tot een gevaarlijke tijd voor ze.
Brumatie dient als een overlevingstactiek die ervoor zorgt dat je baardagaam de temperatuurdaling en het gebrek aan voedselbronnen kan overleven, door hem een warmere plek te geven om zich te verstoppen en tegelijkertijd zijn metabolisme te verminderen om niet zoveel opgeslagen energie te verbruiken.
Valt een baardagaam af tijdens zijn winterrust?
Een gezonde baardagaam zou tijdens de winterslaap niet drastisch moeten afvallen. Een beetje gewichtsverlies is redelijk normaal, omdat ze niet in hetzelfde tempo eten als normaal. Hun lagere activiteitsniveau heeft echter de neiging dit in evenwicht te brengen en veel gewichtsverlies te voorkomen. Meer dan 20% gewichtsverlies kan echter duiden op een bepaalde ziekte. Let daar dus wel op, door hem eenmaal per week even te wegen.
Wat moet je doen als je baardagaam in winterslaap gaat?
Het is meestal het beste om je baardagaam gewoon zijn eigen gang te laten gaan als hij begint te brumeren. Het belangrijkste wat je moet doen is ervoor zorgen dat hij zoals normaal constant vers voedesel (en eventueel een klein beetje water) heeft en zijn verblijf schoon houden, wat in deze periode iets gemakkelijker is omdat hij minder afval produceert.
Je moet ook de zonnetemperaturen en daglichturen die je momenteel biedt, verminderen. Stel dat je momenteel 10-12 uur UVB en warmte biedt, dan kun je dit verminderen door het twee uur eerder uit te schakelen om de kortere dagen en koelere temperaturen te simuleren die wilde baardagamen zouden ervaren. De temperatuur mag in de warmste gedeelden van het terrarium zo’n 10 graden lager liggen en op de koelste plek circa 5 graden koeler.
Vervolgens kun je de komende dagen en weken het licht en de warmte stapsgewijs blijven verminderen, tot het minimale.
Hoewel er geen vaste regels zijn voor de verzorging van je Beardie tijdens de winterslaap, is een regel die je tijdens deze periode moet naleven: probeer hem zo min mogelijk te storen.
Moet ik mijn baardagaam dwingen in winterslaap te gaan?
Het veranderen van de omstandigheden om een baardagaam tot winterslaap te brengen, mag alleen worden gedaan als je overweegt ermee te fokken. Om dit te doen, moet je beginnen met het verminderen van de lichturen en temperaturen om de koude wintermaanden te simuleren, waardoor de baardagaam meestal in winterslaap komt, wat de vruchtbaarheid vergroot en de kans op een levensvatbaar legsel eieren vergroot.
Als je niet overweegt om te gaan fokken, hoeft je niets te doen. Laat zijn of haar natuur haar gang gaan.