Iedereen maakt helaas wel eens lastige momenten in het leven mee, zoals het eindigen van een huwelijk, het verbreken van een vriendschap, het verlies van een dierbare of het omgaan met een chronische ziekte. Misschien ben je neerslachtig door een mislukte zoektocht naar werk als gevolg van de economische situatie. Noem het maar op…
Tijdens die zware tijden kunnen negatieve gedachten gemakkelijk de overhand nemen. Het lijkt alsof anderen het beter doen, terwijl jij worstelt, en je kunt je eenzaam voelen in je frustratie. Die gevoelde isolatie vergroot alleen maar de negatieve emoties, waaronder zelfmedelijden.
Maar gelukkig is het niet onmogelijk om deze negatieve cyclus te doorbreken. Je kunt je krachtiger en zelfverzekerder gaan voelen. Wil je weer wat meer controle over je gevoelens? Laten we dan samen eens kijken wat logisch en verstandig is om te doen…
Wat is zelfmedelijden?
Zelfmedelijden is een term die wordt gebruikt om de negatieve mentale toestand te beschrijven waarin we belanden wanneer we ons neerslachtig voelen. In deze toestand voelen we “medeleven met onszelf” vanwege de moeilijkheden die we doormaken. Het is als een zelfgerichte droefheid die vaak leidt tot een verergering van ons slechte gevoel of fungeert als een stille roep om hulp, in de hoop dat anderen het opmerken en ons troost zullen bieden.
Zelfmedelijden symptomen
Zelfmedelijden kan zich op verschillende manieren manifesteren, en het varieert van persoon tot persoon. Symptomen vab zelfmedelijden bevinden zich in je hoofd. Hier zijn enkele veelvoorkomende gedachten die zelfmedelijden kan opwekken:
- Mensen vinden mij niet leuk.
- Ik ben een mislukkeling.
- Ik heb altijd pech.
- Het leven voor mij is moeilijker.
- Het leven is oneerlijk.
- Het gaat niet veranderen.
Is zelfmedelijden slecht?
Zelfmedelijden op zichzelf is niet per definitie slecht. Het is een normale emotionele reactie wanneer er negatieve gebeurtenissen plaatsvinden. Het is oké om je gefrustreerd te voelen als iets moeilijks gebeurt, zolang dit niet eeuwig voortduurt. Het is normaal om af en toe in de negativiteit te verkeren, maar het is wel verstandig om dit niet tot een vast patroon te laten worden.
Waarom ervaren we zelfmedelijden?
Zelfmedelijden heeft vaak specifieke oorzaken, en het identificeren van de redenen achter deze gevoelens is de eerste stap om ermee om te gaan. Enkele veelvoorkomende oorzaken van zelfmedelijden:
- Laag zelfbeeld: Wanneer onze eigenwaarde laag is, ervaren we minder zelfvertrouwen en lijkt ons leven buiten onze controle te liggen.
- Trauma: Misbruik of beledigingen kunnen ons het gevoel geven waardeloos te zijn en dat het leven tegen ons is.
- Verdriet: Intens verdriet kan zo overweldigend zijn dat het moeilijk is om geen sympathie voor onszelf te voelen.
- Gevoelens van falen: In tijden van falen is het vaak makkelijker om externe krachten de schuld te geven in plaats van de verantwoordelijkheid te nemen.
- Ziekte of chronische pijn: Als anderen om ons heen gezond en voorspoedig lijken, kan ons lijden en ongemak oneerlijk aanvoelen.
- Gevoelens van eenzaamheid: Het gevoel geïsoleerd te zijn in onze ervaringen bevordert vaak zelfmedelijden.
- Imposter-syndroom: Negatieve gedachten kunnen voortkomen uit het gevoel niet gekwalificeerd te zijn of ergens niet thuis te horen. Het imposter-syndroom is vaak irrationeel en kan bestreden worden door vaardigheden te ontwikkelen en zelfvertrouwen op te bouwen.
Zelfmedelijden of slachtoffermentaliteit?
Soms leidt zelfmedelijden tot het aannemen van een slachtoffermentaliteit, waarbij we, als we zelfmedelijden voelen, ons vaak het slachtoffer voelen van wat het leven ons aandoet. Zelfmedelijden is doorgaans van korte duur en relatief gemakkelijk te overwinnen. Mensen met een slachtoffermentaliteit daarentegen hebben het gevoel dat er altijd slechte dingen met hen gebeuren, ongeacht hun inspanningen.
Psychologen suggereren dat de slachtoffermentaliteit een onbewust copingmechanisme is dat ontstaat als reactie op trauma, waardoor het moeilijker te bestrijden is. Ze ervaren het als iets dat hen overkomt, en ze raken verstrikt in ongunstige omstandigheden of situaties die buiten hun controle liggen.
Veel mensen die traumatische ervaringen hebben meegemaakt, kunnen worden beïnvloed door aangeleerde hulpeloosheid, een psychologisch fenomeen dat ons onbewust programmeert om een algemeen gevoel van hopeloosheid over onze toekomst te ervaren.
Het idee dat ze geen invloed hebben op hun lot draagt bij aan de ontwikkeling van een slachtoffermentaliteit.
Zowel zelfmedelijden als slachtoffermentaliteit delen een gevoel van hopeloosheid, waarbij externe oorzaken interne angst en een gebrek aan optimisme veroorzaken. Ongeacht ons verleden kunnen langdurige perioden van negatieve zelfpraat ons laten geloven dat er niets zal veranderen, en zelfmedelijden wordt een ander copingmechanisme om dat gevoel te versterken.
Het is echter nooit onmogelijk om het script om te draaien en zelfmedelijden om te zetten in zelfbekrachtiging, een groeimindset aan te nemen en zelfsaboterend gedrag af te leren.
Zelfmedelijden of depressie?
Hoewel zelfmedelijden en depressie enkele symptomen delen, zoals een laag zelfbeeld en verminderde motivatie, zijn ze niet hetzelfde.
In de psychologie wordt depressie gedefinieerd als een veelvoorkomende maar ernstige stemmingsstoornis die invloed heeft op hoe we onszelf en de wereld om ons heen ervaren. Hoewel negatieve ervaringen een depressie kunnen triggeren, wordt deze doorgaans veroorzaakt door chemische onevenwichtigheden. Zelfmedelijden kan echter een symptoom zijn voor degenen die lijden aan depressie.
Wat betekent zelfmedelijden voor jou? Als je merkt dat je mentale welzijn meer beïnvloed wordt dan alleen door zelfmedelijden, overweeg dan om professionele hulp in de geestelijke gezondheidszorg te zoeken voor de ondersteuning die je nodig hebt. Het is belangrijk om te erkennen dat depressie een ernstige aandoening is, en een gekwalificeerde professional kan je helpen bij het begrijpen en aanpakken van de onderliggende problemen.
8 tips om zelfmedelijden tegen te gaan
Zelfmedelijden is een mindset, en gelukkig zijn mindsets kneedbaar. Hier zijn acht tips om gevoelens van zelfmedelijden te verminderen:
1: Zie je gevoelens onder ogen
- Omarm radicale zelfacceptatie om zowel positieve als negatieve aspecten van jezelf te erkennen.
- Probeer een gevoelensdagboek bij te houden om bewust te worden van je emoties.
2: Herken de waarschuwingssignalen
- Identificeer signalen zoals obsessieve negatieve gedachten, boosheid, en zoektocht naar constante validatie.
3: Kies voor een nieuw perspectief
- Zie moeilijkheden als kansen om te leren en te groeien.
- Omarm dagelijks dit positieve wereldbeeld om zelfmedelijden te verminderen.
4: Laat medelijden niet de overhand krijgen
- Oefen zelfcompassie door te focussen op je prestaties en leerervaringen.
- Vermijd het wenden tot medelijden als een langdurige oplossing.
5: Geef iets terug aan de gemeenschap
- Doe vrijwilligerswerk om eigenwaarde te vergroten en je problemen in perspectief te plaatsen.
6: Oefen dankbaarheid
- Houd een dankbaarheidsdagboek bij en concentreer je op positieve aspecten van het leven.
7: Ontwikkel zelfcompassie
- Troost jezelf fysiek en waardeer je gevoelens om een diepere verbinding met jezelf op te bouwen.
8: Visualiseer je innerlijke criticus
- Teken je innerlijke criticus en praat met hem, benoem irrationele gedachten en vraag om vriendelijker te zijn.
Zelfmedelijden kan worden overwonnen door bewustwording, positieve gewoonten, en het opbouwen van zelfcompassie. Als deze gevoelens dieper gaan dan zelfmedelijden, overweeg dan professionele hulp voor de ondersteuning die je nodig hebt.
Controle nemen over zelfmedelijden
Zelfmedelijden is een natuurlijke reactie wanneer het leven uitdagend is. Het is begrijpelijk om wat liefde naar jezelf te sturen en je gefrustreerd of verdrietig te voelen na een moeilijke ervaring. Echter, als zelfmedelijden aanhoudt, kan het gevoel van onbeheersbaarheid en eenzaamheid toenemen.
Vaak wordt zelfmedelijden aangewakkerd door de mensen om ons heen. Als je directe omgeving uitdagingen op deze manier aanpakt, is de kans groter dat je hetzelfde doet. Om verantwoordelijkheid te nemen en een gevoel van gemeenschap te creëren, is het belangrijk te leren hoe je zelfmedelijden kunt stoppen en de controle kunt herwinnen.
Vraag iemand die je vertrouwt om op te merken wanneer je tekenen van zelfmedelijden vertoont en houd de voortgang in de gaten. Dit zal de snelheid verhogen waarmee je een positievere mindset kunt ontwikkelen. Het is een stap naar het nemen van controle over je gedachten en emoties.